Το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο είναι μία σοβαρή και αρκετά συχνή διαταραχή που αφορά όλες τις ηλικίες και των δύο φύλων. Συχνότερα όμως αφορά τους άντρες καπνιστές μετά την ηλικία των 40 ετών. Η γενική επίπτωση στον πληθυσμό είναι περίπου 4-6%. Και ενώ θεραπεύεται, όταν διαγνωστεί, για να φτάσει να διαγνωστεί, πρέπει ο/η ασθενής να επισκεφτεί τον ειδικό ιατρό, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι ενήμερος/- η για τα συμπτώματά της.
Υπνική άπνοια
Όταν λέμε άπνοια εννοούμε τη διακοπή της ροής του αέρα για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα ενώ ως υπόπνοια ορίζεται η μείωση της ροής του αέρα που έχει ως αποτέλεσμα τον αποκορεσμό οξυγόνου τουλάχιστον κατά 4%.
Αποφρακτική άπνοια ορίζεται ένα επεισόδιο που διαρκεί περισσότερο από 10sec και χαρακτηρίζεται από σημαντική μείωση ή πλήρη διακοπή της ροής του αέρα.
Ως κεντρική άπνοια καθορίζεται η διακοπή του αερισμού που διαρκεί περισσότερο από 10 sec στους ενήλικες λόγω της παροδικής διακοπής της δραστηριότητας των αναπνευστικών μυών.
Συμπτώματα - διάγνωση
Τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας διαχωρίζονται σε νυχτερινά και ημερήσια. Τα ημερήσια συμπτώματα χαρακτηρίζονται από πονοκέφαλο, υπνηλία, έλλειψη συγκέντρωσης και συνεργασίας καθώς και εκνευρισμό. Οφείλονται όμως στην κακή ποιότητα ύπνου . Κυρίαρχα νυχτερινά συμπτώματα είναι το έντονο ροχαλητό, οι παύσεις αναπνοής, χαμηλή διάθεση σεξουαλικής συνεύρεσης καθώς και νυχτερινή ενούρηση.
Η κλινική εξέταση είναι σημαντική για την ταξινόμηση του ασθενούς βάση του σωματότυπου και τον έλεγχο των ανώτερων αεραγωγών.
Καθοριστική για τη διάγνωση είναι η πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου η οποία γίνεται σε εργαστήριο ύπνου όπου στον εξεταζόμενο τοποθετούνται αισθητήρες ρινικοί κ.λπ. των οποίων η επεξεργασία αναδεικνύει την σοβαρότητα του συνδρόμου.
Σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών υπάρχουν και συνοδά νοσήματα όπως αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, κατάθλιψη, παχυσαρκία και αναπνευστικές παθήσεις.
Η απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου οδηγεί σε πτώση του οξυγόνου και αύξηση του CO2 προκαλώντας οξειδωτικό στρες και φλεγμονή με αποτέλεσμα ο ασθενής να ξυπνάει με αυξημένες σφύξεις και πίεση λόγω αυξημένης δραστηριότητας του συμπαθητικού συστήματος.
Σε πάσχοντες από σοβαρή υπνική άπνοια μπορεί να έχουμε χρόνια συμβάντα όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρτηριακή υπέρταση, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αλλά και οξέα όπως αρρυθμίες, ισχαιμία μυοκαρδίου αλλά και αιφνίδιο θάνατο.
Σύμφωνα με μία έρευνα, βρέθηκε ότι το 82% των ασθενών με πνευμονική υπέρταση παρουσίασαν διαταραχές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, γι’ αυτό και ασθενείς με νεοδιαγνωσθείσα πνευμονική υπέρταση οφείλουν να υποβάλλονται σε μελέτη ύπνου για ύπαρξη υπνοαπνοϊκού συνδρόμου.
Ο δείκτης άπνοιας-υπόπνοιας χρησιμοποιείται για την κατάταξη του υπνοαπνοϊκού συνδρόμου σε ήπιο, μέτριο και σοβαρό. Ορίζεται δε ως το άθροισμα του αριθμού των επεισοδίων άπνοιας και υπόπνοιας κατά τη διάρκεια του ύπνου διαιρούμενο με τις ώρες του ύπνου.
Αντιμετώπιση - θεραπεία
Συντηρητικά μέτρα που ενδείκνυται στην ήπια υπνική άπνοια είναι η διακοπή καπνίσματος, η απώλεια βάρους, η σωματική άσκηση, η μείωση κατανάλωσης αλκοόλ αλλά και η αποφυγή κατάκλισης σε ύπτια θέση. Η χρήση ρινικού αποσυμφορητικού βοηθάει πάντα πριν την κατάκλιση. Σε περιπτώσεις μέτριας και σοβαρής υπνικής άπνοιας θεραπεία αποτελεί η κατάκλιση με χρήση μάσκας C-PAP. Η χρήση μάσκας C-PAP σε ασθενείς με υπνική άπνοια βελτίωσε την αρτηριακή πίεση ακόμα και σε ανθεκτικές περιπτώσεις.
Το σύνδρομο υπνικής άπνοιας είναι μία πάθηση η οποία γίνεται όλο και πιο συχνή στον γενικό πληθυσμό λόγω των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας. Η διάγνωση είναι απλή και τίθεται με την πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου και δεν πρέπει να μένει χωρίς θεραπεία καθώς συνοδεύεται από υψηλή θνητότητα.
Εκτός από τη συντηρητική θεραπεία για την υπνική άπνοια υπάρχει και η χειρουργική θεραπεία η οποία έχει ως ζητούμενο την απώλεια βάρους. Ένα άλλο θεραπευτικό μέσο για ήπια και μέτριας μορφής υπνική άπνοια είναι οι ενδοστοματκές συσκευές. Η πλέον συνήθης όμως θεραπεία είναι η χρήση μηχανήματος συνεχούς θετικής πιέσεως κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.
