Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι αναμφισβήτητα σήμερα η μεγάλη παγκόσμια μεταβολική νόσος, που η εξάπλωση της λαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις.
Ενδεικτικά τα 60 εκατομμύρια ατόμων που έπασχαν από διαβήτη τη δεκαετία του ’80 έχουν γίνει σήμερα 537 εκατομμύρια παγκόσμια (στην Ελλάδα τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι το 10-12% του πληθυσμού έχει διαβήτη, ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό 3-4% που δεν γνωρίζει ότι πάσχει από τη νόσο). Η προοπτική είναι ακόμα περισσότερο ζοφερή. Ο Π.Ο.Υ (Παγκ. Οργαν. Υγείας) εκτιμά ότι τα επόμενα 10-15 χρόνια, εάν δεν υπάρξουν συντονισμένες παρεμβάσεις, ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη θα υπερβεί τα 750 εκατομμύρια. Η διαχρονική μεταβολική πανδημία του διαβήτη είναι εδώ!
Ο διαβήτης και οι σοβαρές επιπλοκές του
Και δυστυχώς ο διαβήτης δεν είναι μια αθώα, μια πρόσκαιρη, χωρίς συνέπειες νόσος. Είναι μια μόνιμη διαταραχή της μεταβολικής ομοιοστασίας του οργανισμού με αποτέλεσμα την υπεργλυκαιμία, το αυξημένο δηλαδή σάκχαρο, που η μη αντιμετώπιση του, η μη ρύθμιση του θα οδηγήσει στη πορεία του χρόνου σε μία ή περισσότερες χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη.
Ο διαβήτης είναι ο πρωταγωνιστικός παράγοντας χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και αιμοκάθαρσης, οφθαλμοπάθειας και απώλειας όρασης των ενηλίκων, ακρωτηριασμού των κάτω άκρων, στυτικής δυσλειτουργίας και το κύριο αίτιο εμφραγμάτων και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Σε μεγάλη μεταανάλυση 27 μελετών φάνηκε ότι άτομα με ΣΔ2 μέσης ηλικίας 60 ετών και μέσης διάρκειας διαβήτη 10 χρόνια έχουν επιπολασμό (συχνότητα) καρδιαγγειακής νόσου 40%, διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας 52%,διαβητικής νεφροπάθειας 32% και διαβητικής νευροπάθειας 65%.
Αυτοί οι ιδιαίτερα αυξημένοι κίνδυνοι χρόνιων επιπλοκών στον διαβήτη οδηγούν σε μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης κατά 6-8 χρόνια σε ασθενή με ΣΔ μέσης ηλικίας 60 ετών και κατά 12 χρόνια εάν συνυπάρχει και η επιπλοκή της καρδιαγγειακής νόσου. Σύμφωνα με στοιχεία του IDF (Παγκόσμια Ομοσπονδία του Διαβήτη) 4,2 εκατομμύρια θάνατοι υπήρξαν το 2019 παγκόσμια λόγω του διαβήτη.
Το κοινωνικό και οικονομικό κόστος του διαβήτη
Τελικά ο ΣΔ είναι νόσος με ιδιαίτερα σημαντικό κόστος ατομικό, οικογενειακό, κοινωνικό, οικονομικό. Ευρωπαϊκές οικονομικές μελέτες έχουν δείξει ότι το ετήσιο κόστος διαβητικού ασθενή με μικροαγγειοπαθητικές (νεφροπάθεια, οφθαλμοπάθεια) και μακροαγγειοπαθητικές (καρδιαγγειακές) επιπλοκές είναι πενταπλάσιο σε σχέση με αντίστοιχης ηλικίας άτομο χωρίς διαβήτη και χωρίς επιπλοκές και υπερβαίνει τις 6.000 ευρώ ετησίως (μελέτη CODE-2). Εκτιμάται δε ότι το 15% του προϋπολογισμού για την υγεία αναλώνεται για την αντιμετώπιση των ασθενών με ΣΔ και κυρίως των επιπλοκών τους.
Η καταιγίδα των επιπλοκών αποτρέπεται πάντως με την άριστη ρύθμιση του σακχάρου όπως έδειξαν πολλές μεγάλες μελέτες. Σχετικά πρόσφατη μετά ανάλυση 8 μελετών έδειξε ότι στα άτομα με ΣΔ χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου η εντατική γλυκαιμική ρύθμιση επιφέρει μείωση κατά 40% του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών, που είναι οι επιπλοκές που οδηγούν σε θανατηφόρα συμβάματα
Ενώ επίσης οι μεγάλες μελέτες DCCT και UKPDS για τον ΣΔ1 και ΣΔ2 αντίστοιχα έδειξαν σημαντική μείωση έως και 70% των μικροαγγειοπαθητικών επιπλοκών(διαβητική νεφροπάθεια,νευροπάθεια,αμφιβληστροειδοπάθεια κλπ)με την εντατική γλυκαιμική ρύθμιση συγκριτικά με την συμβατική ρύθμιση.
Νέες θεραπευτικές εξελίξεις
Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα καταβάλλει έντονες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για την αναχαίτιση της πανδημίας του διαβήτη.
Το θεραπευτικό μας οπλοστάσιο έχει ενισχυθεί πλέον σημαντικά με νέες αγωγές που παρουσιάζουν εξαιρετική αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση του ΣΔ, στην μείωση της υπεργλυκαιμίας, του αυξημένου δηλαδή σακχάρου.
Αυτές οι νεότερες αντιδιαβητικές θεραπείες (που αφορούν τα άτομα με ΣΔ τύπου 2)είναι οι ινκρετινικές αγωγές(αναστολείς DPP-4 και αγωνιστές GLP-1) και οι αναστολείς SGLT-2.
Οι ινκρετινικές αγωγές βελτιώνουν τα επίπεδα και την δράση των ινκρετινικών ορμονών που παράγονται από το έντερο των ασθενών μετά την λήψη φαγητού.
Οι αγωνιστές GLP-1 (που ενισχύουν σημαντικά την δράση της ινκρετινικής ορμόνης GLP-1) είναι η πλέον προβεβλημένη και πλέον αποτελεσματική εκδοχή των ιγκρετινικών αγωγών. Η αντιδιαβητική τους δράση συνοδεύεται και με σημαντική μείωση του σωματικού βάρους και γι’ αυτό αποτελεί ελκτική θεραπευτική λύση για την αντιμετώπιση των παχύσαρκων διαβητικών.
Πρόσφατα το θεραπευτικό μας οπλοστάσιο στον χώρο των ινκρετινικών αγωγών εμπλουτίσθηκε με τον διπλό αγωνιστή GLP-1/GIP, την Τιρζεπατίδη πού παρουσιάζει εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά την γλυκαιμική ρύθμιση(μειώνει την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη έως και 2%) και την απώλεια σωματικού βάρους ( απώλεια έως και 17% του σωματικού βάρους στα άτομα με διαβήτη και παχυσαρκία)
Οι αναστολείς SGLT-2 ή φλοζίνες αναστέλλουν την αυξημένη επί διαβήτου απορρόφηση της γλυκόζης από τα νεφρικά σωληνάρια και έτσι συμβάλλουν στην γλυκοζουρία (στην αποβολή δηλαδή γλυκόζης με τα ούρα) άρα και στην μείωση του αυξημένου σακχάρου του αίματος. Οι αναστολείς SGLT-2 έχουν και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες παράλληλες δράσεις και ευνοούν την απώλεια σωματικού βάρους,την μείωση της υπέρτασης, την μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων και επιπλοκών.
Αυτό επομένως που ξεχωρίζει τις νέες φαρμακευτικές αγωγές για τον διαβήτη σε σχέση με τις προηγούμενες κλασσικές αντιδιαβητικές αγωγές (σουλφονυλουρίες, μετφορμίνη, ινσουλίνη κλπ) είναι ότι παρουσιάζουν και ευρύτερες θετικές μεταβολικές, καρδιοπροστατευτικές και νεφροπροστατευτικές επιδράσεις και δεν εξαντλούνται μόνο στην μείωση του σακχάρου στο αίμα.
Με μεγάλο ενδιαφέρον περιμένουμε τις νέες εξελίξεις σε αυτές τις πολλά υποσχόμενες νέες θεραπευτικές αντιδιαβητικές κατηγορίες
Περιμένουμε έτσι δισκία GLP-1 αγωνιστών που θα έχουν παρόμοια δράση με τους ενέσιμους αγωνιστές. Περιμένουμε επίσης και νέους εξελιγμένους SGLT-2 αναστολείς (με SGLT-2 και SGLT-1 δράση) που θα ενισχύσουν τις θεραπευτικές μας δυνατότητες.
Στον χώρο της ινσουλινοθεραπείας, που πάντα είναι η πλέον αποτελεσματική αγωγή στην ρύθμιση του ΣΔ, περιμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ίσως και εντός του 2026, την κυκλοφορία των εβδομαδιαίων ινσουλινών που θα έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των ημερήσιων βασικών ινσουλινών.
Το μέλλον της θεραπείας: νέα φάρμακα και τεχνολογία
Εξελίξεις επίσης θα έχουμε στην θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ΣΔ τύπου 1 και ιδιαίτερα στον τομέα των αντλιών έγχυσης ινσουλίνης.
Νέα εξαιρετικά εξελιγμένα συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης θα διασυνδέονται στο μέλλον με τις αντλίες έγχυσης και θα βελτιώνουν τις θεραπευτικές προσπάθειες στον ΣΔ1. Ήδη έχει εγκριθεί από το FDA (ο Αμερικανικός ΕΟΦ) η κυκλοφορία υποδόρια τιθέμενης για 3 μήνες, ιδιαίτερα μικρής συσκευής καταγραφής που δεν θα χρειάζεται ρύθμιση και αξιολόγηση και θα προβάλλει συνεχώς τις τιμές του σακχάρου (ή θα τροφοδοτεί με αυτές) στην αντλία ινσουλίνης.
Βαδίζουμε έτσι προς το βιοτεχνητό πάγκρεας με το οποίο μέσω του αισθητήρα - καταγραφέα γλυκόζης και της προηγμένης με εξαιρετικά σύγχρονο λογισμικό αντλίας,θα έχουμε πλήρη και αυτόματη 24ωρη κάλυψη των αναγκών σε ινσουλίνη του ασθενούς. Μία προοπτική ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για όλα τα νέα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ορίζοντας για την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι φωτεινός, καρποφόρος και ελπιδοφόρος. Η συντονισμένη προσπάθεια των επιστημόνων, των επιστημονικών εταιριών και τελικά του IDF(Παγκόσμια Οργάνωση για τον Διαβήτη) σε παγκόσμιο επίπεδο προδιαγράφουν θετικές εξελίξεις και προοπτικές. Εξελίξεις που θα διαμορφώσουν όρους και προυποθέσεις για καλύτερη ποιότητα ζωής, για ευεξία και ισορροπία σωματική και ψυχολογική στην ζωή των ατόμων με διαβήτη.
Το Διαβητολογικό Κέντρο του Metropolitan Hospital βρίσκεται πάντα στη διάθεσή σας για καθοδήγηση, προετοιμασία πριν τις διακοπές αλλά και για οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει. Η ομάδα μας, αποτελούμενη από εξειδικευμένους γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό με εμπειρία στη φροντίδα των ατόμων με διαβήτη, προσφέρει εξατομικευμένες συμβουλές και υποστήριξη με σεβασμό στις ανάγκες σας.
