Η στένωση της αορτικής βαλβίδας αποτελεί την πιο συχνή βαλβιδική νόσο των ενηλίκων. Συνήθως οφείλεται σε εναπόθεση ασβεστίου και έχει ως αποτέλεσμα τον σοβαρό περιορισμό της ικανότητας της καρδιάς να εξωθεί την απαιτούμενη ποσότητα αίματος στην κυκλοφορία ώστε να τροφοδοτήσει επαρκώς τον οργανισμό.
Ο δρ Γιώργος Καραβόλιας, MD, PhD, FESC, FACC, Επεμβατικός Καρδιολόγος - Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής του Metropolitan Hospital, μας απαντά σε όσα θέλουμε να μάθουμε γι’ αυτήν την ασθένεια από την οποία πάσχει περίπου το 5% του πληθυσμού ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Οι ασθενείς εμφανίζουν δύσπνοια, εύκολη κόπωση, ζάλη και λιποθυμικά επεισόδια. Μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων η θνητότητα της πάθησης είναι πολύ μεγάλη.
Πώς αντιμετωπίζεται η στένωση της αορτικής βαλβίδας;
Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να αντιμετωπίζει την πάθηση. Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας η οποία μπορεί να γίνει χειρουργικά ή διαδερμικά με τη χρήση καθετήρων. Η στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι νόσος που προσβάλλει άτομα προχωρημένης ηλικίας. Στους ασθενείς αυτούς είναι πολύ συχνή η συνύπαρξη και άλλων παθήσεων. Το γεγονός αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο της χειρουργικής επέμβασης, με αποτέλεσμα τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς να προσπαθούν να την αποφύγουν.
Πώς γίνεται η χειρουργική αντικατάσταση;
Η επέμβαση πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και απαιτεί τη διάνοιξη του θώρακα του ασθενή και προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς του. Ο χειρουργός απομακρύνει την ασβεστωμένη βαλβίδα και εμφυτεύει μια καινούργια μεταλλική ή βιοπροσθετική βαλβίδα. Η διάρκεια της επέμβασης είναι 4-5 ώρες. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο περίπου για μια εβδομάδα και συνήθως επανέρχεται στις δραστηριότητές του μετά από δύο μήνες.
Τι είναι η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας;
Η διαδικασία της επέμβασης είναι παρόμοια με αυτή της στεφανιογραφίας. Μια εκπτυσσόμενη βιοπροσθετική βαλβίδα προσαρμόζεται πάνω σε έναν καθετήρα, οδηγείται μέσα από τις αρτηρίες του οργανισμού στη θέση της στενωμένης αορτικής βαλβίδας και απελευθερώνεται στην κατάλληλη θέση. Η νέα βαλβίδα αρχίζει να λειτουργεί αμέσως. Η συνηθέστερη θέση εισαγωγής του καθετήρα είναι η μηριαία αρτηρία. Σε ασθενείς που έχουν σοβαρές στενώσεις στις αρτηρίες των κάτω άκρων χρησιμοποιούνται εναλλακτικές πύλες εισόδου.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου ΤΑVI;
Η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας (TAVI) είναι μια μέθοδος που αναπτύχθηκε πρόσφατα και η οποία επιτρέπει την εμφύτευση μιας καινούριας βιοπροσθετικής βαλβίδας χωρίς την ανάγκη ο ασθενής να υποβληθεί στην κλασική χειρουργική μέθοδο με διάνοιξη του θώρακα και προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της καρδιάς. Συνήθως γίνεται χωρίς γενική αναισθησία και η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου δύο ώρες. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για 4-6 μέρες και μπορεί να δραστηριοποιηθεί πλήρως σε μία εβδομάδα. Το ποσοστό επιτυχούς εμφύτευσης της βαλβίδας από έμπειρους επεμβατικούς καρδιολόγους ξεπερνάει το 98%. Για τους λόγους αυτούς, ο αριθμός των ασθενών που υποβάλλονται σε διαδερμική εμφύτευση της αορτικής βαλβίδας έχει αυξηθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία.
Υπάρχουν επιπλοκές;
Η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών είναι χαμηλή και σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο κίνδυνο της κλασικής χειρουργικής αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για την αποθεραπεία;
Η βελτίωση των καρδιολογικών συμπτωμάτων είναι συνήθως άμεση και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σύντομα στις δραστηριότητές του.
Είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για TAVI;
Η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με τη μέθοδο TAVI εφαρμόζεται προς το παρόν μόνο σε ασθενείς στους οποίους η χειρουργική αντιμετώπιση αντενδείκνυται ή έχει πολύ υψηλό κίνδυνο για επιπλοκές. Οι υποψήφιοι ασθενείς υποβάλλονται σε σειρά εξετάσεων προκειμένου να ελεγχθεί αν είναι κατάλληλοι για τη θεραπευτική αυτή μέθοδο.
Το κόστος καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία;
Το κόστος της TAVI είναι αρκετά μεγάλο. Για τον λόγο αυτό και προκειμένου να εγκριθεί η δαπάνη και να καλυφθούν τα έξοδα από το ασφαλιστικό ταμείο του ασθενή απαιτείται έγκριση από ειδική επιτροπή του Κεντρικού Συμβούλιου Υγείας (ΚΕΣΥ).
Πού εφαρμόζεται η TAVI;
Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται σε πολύ λίγα ειδικά κέντρα που έχουν πιστοποιηθεί από το υπουργείο Υγείας και το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ). Μεταξύ των κέντρων αυτών περιλαμβάνεται με άριστα αποτελέσματα και το Metropolitan Hospital.
«Στο θεραπευτήριό μας, η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας, TAVI, αποτελεί μια νέα αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για επιλεγμένους ασθενείς με σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδας, στους οποίους η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαγορευτικού ή πολύ υψηλού κινδύνου. Η πιθανότητα επιτυχούς εμφύτευσης είναι εξαιρετικά υψηλή, ενώ παράλληλα συνοδεύεται από πολύ μικρό ποσοστό επιπλοκών. Η μέθοδος αυτή περιορίζει την ταλαιπωρία των ασθενών, μειώνει τη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι στο εγγύς μέλλον, με την πρόοδο της τεχνολογίας, η TAVI θα αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τη χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας», αναφέρει ο κ. Καραβόλιας.
Διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας (TAVI). Σχηματική απεικόνιση μιας φυσιολογικής αορτικής βαλβίδας (αριστερά) και μιας ασβεστωμένης με σαφή περιορισμό στη διάνοιξή της (δεξιά).
Με τη νέα τεχνολογία, μια βαλβίδα πάνω σε έναν καθετήρα οδηγείται μέσα από τις αρτηρίες στη θέση της στενωμένης αορτικής βαλβίδας και απελευθερώνεται στην κατάλληλη θέση.