Υπάρχει μια ομάδα συμπτωμάτων που συνήθως εκδηλώνονται μαζί και περιγράφονται ως οντότητα, η οποία, χωρίς να αποτελεί νόσο, και χωρίς να απειλεί άμεσα την υγεία, είναι εξαιρετικά ενοχλητική αναφορικά με τον τρόπο και τον χρόνο εκδήλωσής της και δυνητικά επικίνδυνη, εφόσον γίνει αντιληπτή, καθώς έχουμε την τάση να αποδίδουμε σε αυτήν συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε άλλες, επικίνδυνες νοσηρές οντότητες ή καταστάσεις. Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται πιο συχνά μετά από γιορτές που εκ των πραγμάτων είναι συνδεδεμένες με μεγαλύτερη χαλαρότητα όσον αφορά τις ποσότητες και τα είδη του φαγητού που καταναλώνουμε, συχνά μετά από ένα «καλό» γεύμα, καθώς το «καλό» αφορά συνήθως λιπαρές τροφές και «καταστρέφει» άμεσα τη διάθεση ή απειλεί την ποιότητα της ζωής μας. Αφορά όλες τις ηλικίες και επηρεάζει ένα στα τέσσερα άτομα στη χώρα μας, δηλαδή το 25% του πληθυσμού. Πρόκειται για τη γνωστή σε όλους δυσπεψία.
Τι είναι η δυσπεψία;
Είναι το αίσθημα δυσφορίας που νιώθουν οι άνθρωποι με ευαίσθητο στομάχι μετά από κατανάλωση λιπαρών τροφών σε μεγάλη ποσότητα. Όπως επισημάνθηκε ήδη δεν πρόκειται για νόσο αλλά για μια σειρά από συμπτώματα όπως ο κοιλιακός πόνος, η όξινη γεύση στο στόμα, το αίσθημα πληρότητας στο στομάχι, ο μετεωρισμός (φούσκωμα), ο τυμπανισμός, το αίσθημα καύσου στον οισοφάγο, η ναυτία, ο έμετος και, σπάνια, η διάρροια. Για πολλούς ανθρώπους τα συμπτώματα αυτά είναι καθημερινά και τα αντιμετωπίζουν μετά από κάθε γεύμα, για αρκετούς είναι πιο σπάνια αλλά, δυστυχώς, για όλους υπάρχει η πιθανότητα το πρόβλημα να γίνει χρόνιο. Κάποια από αυτά μπορεί να εκληφθούν ως εκδήλωση καρδιακού επεισοδίου ή, ακόμα χειρότερα, να «αθωώσουν» καρδιακά ενοχλήματα, αποτρέποντάς μας από την γρήγορη αντίδραση που, στην περίπτωση της καρδιάς, είναι ζωτικής σημασίας. Γι` αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται και αυτή η γνώση προϋποθέτει επίσκεψη σε γιατρό και διάγνωση από γιατρό. Άπαξ και τεθεί αυτή, τα νέα είναι καλά, γιατί η δυσπεψία, αναλόγως πάντα της αιτιολογίας της, αντιμετωπίζεται με πολλούς τρόπους, αρκετοί εκ των οποίων είναι φυσικοί. Αφορούν δηλαδή τις διατροφικές μας συνήθειες, τη συστηματική λήψη κάποιων συγκεκριμένων τροφών και την προσοχή μας όσον αφορά την ποσότητα και τον αριθμό των γευμάτων μας.
Πώς προκαλείται η δυσπεψία;
Αν και δεν είναι απολύτως σαφή τα αίτια της δυσπεψίας, ως πιθανά τέτοια αναφέρονται:
- διαταραχή της φυσιολογικής κινητικότητας του στομάχου που προκαλεί καθυστέρηση στην κένωσή του
- διαταραχή της φυσιολογικής κινητικότητας του οισοφάγου που προκαλεί πρόβλημα στην προώθηση της τροφής προς το στομάχι
- διαταραχή της φυσιολογικής κινητικότητας του εντέρου που οδηγεί σε καθυστέρηση των κενώσεων
- αυξημένη ευαισθησία στη διάταση του στομάχου όταν τρώμε, που εκδηλώνεται ως πόνος κατά τη λήψη τροφής
- μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Ηelicobacter pylori)
- ψυχολογικές διαταραχές, όπως το άγχος ή κατάθλιψη κατάθλιψη
- τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες
- φλεγμονή του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, ή υπερβολική έκκριση οξέος
- ανεπιθύμητες παρενέργειες κάποιων φαρμάκων
- διατροφικές συνήθειες όπως η γρήγορη βρώση, το αλκοόλ ,τα πικάντικα τρόφιμα , η υπερβολική καφεΐνη και το κάπνισμα
- πιο σπάνιες αιτίες όπως η διαφραγματοκήλη, οι χολοκυστοπάθειες, η παγκρεατίτιδα, η γαστροπάρεση, οι νόσοι του θυρεοειδούς, κάποιες καρδιαγγειακές παθήσεις και ο καρκίνος.
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση της δυσπεψίας τίθεται από τον γαστρεντερολόγο και βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση και συμπληρωματικά στη γαστροσκόπηση που, συνήθως, συνοδεύεται από κολονοσκόπηση, ενώ αρκετές φορές απαιτούνται εξέταση για μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο, καθώς και εξετάσεις αίματος ή και κοπράνων. Η συνήθης θεραπεία της δυσπεψίας είναι η χορήγηση αντιόξινων φαρμάκων, τα οποία όμως μετά από μακροχρόνια χρήση είναι πιθανόν να προκαλέσουν αρκετές ανεπιθύμητες παρενέργειες. Αν διαπιστωθεί λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού τότε χορηγούνται αντιβιοτικά φάρμακα. Τέλος, υπάρχει και η διατροφική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της δυσπεψίας με φυσικά μέσα, μέσα δηλαδή που είναι στο χέρι του καθενός από εμάς.
Φυσικά μέσα αντιμετώπισης της δυσπεψίας
Τζίντζερ
Όταν πρόκειται για ανακούφιση δυσπεψίας το τζίντζερ έχει τον πρώτο λόγο αφού αρκετές έρευνες έχουν κατέληξει στο συμπέρασμα ότι το τζίντζερ βοηθάει το στομάχι να προωθήσει το περιεχόμενό του προς το λεπτό έντερο πιο γρήγορα.
Αγκινάρα
Μια σχετικά πρόσφατη μελέτη (2015) έδειξε ότι το εκχύλισμα αγκινάρας μπορεί επίσης να βελτιώσει τα συμπτώματα της δυσπεψίας.
Μέντα
Η μέντα είναι ένα δημοφιλές αρωματικό φυτό που λαμβανόμενη σε αφέψημα (τσάι μέντας) έχει αντιφλεγμονώδη και αντισηπτική δράση ενώ ηρεμεί όλους τους μυς του πεπτικού συστήματος, μειώνοντας έτσι τους σπασμούς. Επίσης, χαμομήλι, σπόροι μάραθου, ρίζα γλυκόριζας, κόλιανδρος βοηθούν αρκετά.
Ψυχική ηρεμία
Η χαλάρωση του νου και του σώματος με ασκήσεις αναπνοής και διαλογισμό μπορεί να βοηθήσει δραστικά στην μείωση της συχνότητας των συμπτωμάτων της δυσπεψίας. Επίσης, η σωματική άσκηση, η γιόγκα, το μασάζ, μια βόλτα στη φύση, ένα ζεστό μπάνιο στην μπανιέρα σε συχνή βάση μπορούν βοηθήσουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπισή της.
Αποφυγή τροφίμων που εντείνουν την δυσπεψία
Αποφύγετε τα πικάντικα, λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα. Επίσης, περιορίστε τον καφέ, την λακτόζη , τα όξινα τρόφιμα και την σφολιάτα.
Αλλαγή διατροφικών συνηθειών
- αποφύγετε τα μεγάλα γεύμαυα και ακολουθήστε ένα πρόγραμμα με μικρότερα γεύματα και μικρότερα διαστήματα ανάμεσά τους
- τρώτε αργά και μασάτε το φαγητό σας καλά, με το στόμα κλειστό και αποφύγετε να μιλάτε ενόσω μασάτε
- ποτέ μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό και, αν είναι δυνατόν, περπατήστε λίγο μισή ώρα μετά το φαγητό
- αποφύγετε να φάτε αργά το βράδυ
- περιμένετε τουλάχιστον τρεις ώρες μετά το φαγητό πριν πάτε για ύπνο
- αποφύγετε στενά ρούχα και μη σφίγγετε τη ζώνη σας
- κρατήστε το κεφάλι ψηλά κατά την διάρκεια του ύπνου με την βοήθεια ενός κατάλληλου μαξιλαριού
- αποφύγετε τα την άσκοπη λήψη αντιφλεγμονωδών, αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων που δεν σας έχει συστήσει ιατρός.
- κόψτε συνήθειες που δημιουργούν ή εντείνουν τα συμπτώματα της δυσπεψίας όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ
