Οι μύθοι γύρω απ’ τη διατροφή είτε με τη μορφή επιστημονικοφανών άρθρων, είτε με τη μορφή γκρίζας διαφήμισης, είτε με τη μορφή άποψης που στηρίζεται από προσωπική εμπειρία είναι πολλοί και αντέχουν γερά στην αναμέτρησή τους με την πραγματικότητα. Τόσο γερά που πολλοί άνθρωποι ακόμα προσαρμόζουν τη διατροφή τους με βάση κάποιους από αυτούς. Παρακάτω, θα δούμε κάποιους από τους πιο διαδεδομένους τέτοιους μύθους, που, ναι, μεν δεν είναι απαραιτήτως κακό το να γίνονται πιστευτοί, είναι όμως σίγουρα λάθος.
1. Τα αυγά αυξάνουν τη χοληστερόλη
Ίσως η πιο συχνή ερώτηση που τίθεται σε σχέση με τη διατροφή είναι σχετικά με την κατανάλωση αυγών και το εάν αυτά αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Για πολλά χρόνια, οι ιατροί και διαιτολόγοι ενθάρρυναν τους ασθενείς να περιορίσουν την κατανάλωση αυγών εάν είχαν ή κινδύνευαν από υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, αλλά τα τελευταία χρόνια πολλές μελέτες έδειξαν ότι τα αυγά, δεν επηρεάζουν αρνητικά τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, καθώς η χοληστερίνη παράγεται κατά 2/3 περίπου από τον οργανισμό και μόνο για το 1/3 είναι υπεύθυνη η διατροφή. Έτσι αν κάποιος ακολουθεί έναν υγιεινό τρόπο διατροφής , μπορεί να καταναλώνει καθημερινά ένα αυγό, χωρίς να επηρεαστούν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα του.
2. Το ψωμί ολικής άλεσης παχαίνει λιγότερο από το λευκό ψωμί
Στην πραγματικότητα περιέχουν περίπου τις ίδιες θερμίδες.
Η βασική τους διαφορά είναι ότι το μαύρο ψωμί περιέχει αρκετά περισσότερες φυτικές ίνες, που βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του εντέρου, προσφέρουν μεγαλύτερο αίσθημα κορεσμού και συμβάλλουν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
3. Τα φρούτα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, επομένως πρέπει να αποφεύγονται
Τα φρούτα περιέχουν το φυσικό σάκχαρο φρουκτόζη, φυτικές ίνες, βιταμίνες και αλλά βασικά θρεπτικά συστατικά. Έτσι, αποτελούν μια υγιεινή επιλογή ως σνακ.
Η επεξεργασία όμως των φρούτων (κομπόστες, χυμοί, αποξηραμένα φρούτα) αυξάνει σημαντικά τα σάκχαρά τους και, επομένως, αν καταναλωθούν σε μεγάλη ποσότητα, μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσληψη βάρους. Επομένως, δεν ευθύνεται η φρουκτόζη των φρούτων για την πρόσληψη βάρους αλλά η η αλόγιστη κατανάλωσή τους σε επεξεργασμένες μορφές όπως οι παραπάνω.
4. Δεν πρέπει ποτέ να μαγειρεύουμε με ελαιόλαδο
Αυτό είναι εντελώς λάθος, ειδικά σε σχέση με το καλής ποιότητας έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο έχει εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, που το βοηθούν να προστατεύεται από μοριακές βλάβες όταν θερμαίνεται.
Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο τόσο σε ωμή μορφή όσο και στο μαγείρεμα.
Υπάρχουν όμως στο εμπόριο ορισμένα μείγματα ελαιόλαδου κακής ποιότητας τα οποία δεν ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο στη θερμική επεξεργασία όσο ένα έξτρα παρθένο ελαιόλαδο καλής ποιότητας και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να αποφεύγονται.
5. Το γάλα από ξηρούς καρπούς έχει ίδια θρεπτική αξία με το αγελαδινό γάλα
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία αύξηση των πωλήσεων γάλακτος από ξηρούς καρπούς όπως είναι το γάλα αμυγδάλου, καθώς αρκετοί καταναλωτές έχουν την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο ρόφημα ή άλλα ανάλογης προέλευσης (καρύδας, βρώμης, ρυζιού…) έχουν παρόμοια θρεπτική αξία με το αγελαδινό γάλα και ότι αποτελούν μια πιο υγιεινή επιλογή.
Στην πραγματικότητα αυτά τα ροφήματα περιέχουν πολύ μικρότερη ποσότητα θρεπτικών συστατικών από ό,τι το αγελαδινό γάλα (πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνες).
Εάν το αγελαδινό γάλα αποτελεί κανονικό μέρος της διατροφής σας και το αντικαταστήσετε με ένα γάλα από ξηρό καρπό, δεν θα λαμβάνετε την ίδια ποσότητα πρωτεΐνης αλλά και άλλων θρεπτικών συστατικών με πριν, όποτε θα πρέπει να αναζητήσετε άλλες, επιπλέον πηγές για την πρόσληψή τους.
6. Οι πατάτες παχαίνουν
Οι πατάτες, παρόλο που είναι πλούσιες σε βιταμίνες και φυτικές ίνες, παρατηρούμε ότι, λανθασμένα, δεν περιλαμβάνονται στις περισσότερες δίαιτες αδυνατίσματος.
Στην πραγματικότητα μια μέτρια πατάτα περιέχει περίπου 20 γραμμάρια υδατανθράκων ενώ μόνο μισό μόνο φλιτζάνι ρύζι –τρόφιμο που περιλαμβάνεται σε δίαιτες− περιέχει περίπου 28 γραμμάρια υδατάνθρακες.
Έτσι, οι πατάτες στη σωστή ποσότητα θα μπορούσαν να είναι μέρος ακόμα και μιας δίαιτας αδυνατίσματος.
7. Τα ωμά λαχανικά είναι καλύτερα από τα μαγειρεμένα
Ενώ ορισμένα λαχανικά μπορεί να είναι εξαιρετικά καλά για εμάς μόνο σε ωμή μορφή (όπως τα πράσινα φυλλώδη, των οποίων τα βασικά θρεπτικά συστατικά είναι ευαίσθητα στη θερμότητα), αυτό δεν ισχύει για όλα.
Στην πραγματικότητα, ορισμένα από τα θρεπτικά συστατικά που βρίσκουμε στα λαχανικά συμπυκνώνονται και γίνονται πιο βιοδιαθέσιμα όταν μαγειρεύονται.
Για παράδειγμα, η περιεκτικότητα των καρότων σε β-καροτίνη αυξάνεται όταν τα καρότα μαγειρεύονται, όπως και η περιεκτικότητα της ντομάτας σε λυκοπένιο. Αυτό σημαίνει ότι για να λάβουμε τη βέλτιστη ποσότητα και ποικιλία θρεπτικών συστατικών από τα λαχανικά θα πρέπει να τα συμπεριλάβουμε τόσο ωμά όσο και μαγειρεμένα στην καθημερινή μας διατροφή.
8. Η μαργαρίνη είναι πιο υγιεινή επιλογή από το βούτυρο
Κατά τις δεκαετίες του '80 και του '90 διαβάζαμε συχνά ότι τα φυτικά έλαια ήταν μια πιο υγιεινή επιλογή από το βούτυρο, επειδή το βούτυρο περιέχει κορεσμένα λιπαρά.
Σήμερα, γνωρίζουμε ότι τα επεξεργασμένα φυτικά έλαια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαργαρίνης, δεν αποτελούν μια αρκετά υγιεινή επιλογή, καθώς περιέχουν περισσότερα ωμέγα-6 λιπαρά, τα οποία μπορεί να καταστρέψουν τα ιδιαίτερα ευεργετικά αντιφλεγμονώδη ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ειδικά όταν καταναλώνονται σε υψηλές ποσότητες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το βούτυρο είναι τελείως αθώο αλλά ότι η μαργαρίνη σίγουρα δεν αποτελεί μια καλύτερη διατροφική επιλογή από αυτό.
9. Τα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι λιγότερο θρεπτικά από τα φρέσκα
Οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις έκαναν εφικτό το να καταψύχονται αμέσως μετά το μαγείρεμα ή τη συγκομιδή τους τα φρέσκα τρόφιμα και γεύματα που βρίσκουμε κατεψυγμένα στα σούπερ μάρκετ και ως εκ τούτου να διατηρούν, αν όχι όλα, τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά τους.
Οπότε μπορούμε να απολαύσουμε κατεψυγμένα λαχανικά, φρούτα ακόμα και έτοιμα γεύματα, χωρίς να ανησυχούμε για τη θρεπτική αξία τους.
10. Κάποια τρόφιμα λειτουργούν ως λιποδιαλύτες
Τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε συχνά άρθρα για τρόφιμα που βοηθούν στην καύση λίπους όπως το πράσινο τσάι με λεμόνι, ο ανανάς, το τζίντζερ κ.ά.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε μία επιστημονική έρευνα που να αποδεικνύει ότι η κατανάλωση κάποιου συγκεκριμένου τροφίμου συμβάλλει στην καύση του λίπους. Η καύση του λίπους πραγματοποιείται με δυο μόνο τρόπους, δίαιτα και άσκηση.
